In het kader van 'De Trainer op 1' gaan we met Jeugdsportnet Zuiderkempen in de periode 2023-2026 op zoek naar manieren om trainers te rekruteren, de huidige trainers langer te behouden en het aantal exit-trainers te beperken. We geven onszelf de ruimte om het begrip 'trainer' zo breed mogelijk te bekijken. 

Wat is een trainer zonder spelers? En wat zijn spelers zonder trainer?

Afgelopen week was ik op bezoek bij één van de voetbalclubs. In de mooie en ruime kantine was er een infosessie voor ouders van jeugdspelers om hen te informeren over de bedoelingen en werking van de jeugdafdeling van de club. Ouders hebben het recht om te weten wat er gebeurt. Anderzijds hebben ouders ook een kleine plicht om de club te steunen. Omdat een club is er van en voor de leden, zeker als het om een club gaat met allemaal vrijwilligers. 

Deze club had op diezelfde dag ook een lokaaltje vrijgemaakt waar ouders van nieuwe leden makkelijk konden inschrijven. En er was ook een oefenwedstrijd voor één van de ploegen in de bovenbouw én er waren trainingen voor spelers van de onderbouw en middenbouw. Het weer was formidabel. Kortom, het was een gezellige drukte.

Bij de trainingen was er telkens minstens 1 trainer en een 10- tot 15-tal kinderen die in kleine groepjes voetbal speelden. De trainers droegen allemaal het trainingspak van de club. Geen van hen had tijd om om te kijken. Iedereen was druk bezig met de spelertjes die er zichtbaar van genoten. De terreinen lagen er goed bij, er stonden vele kleine doeltjes en vele ballen vlogen in het rond. 
Het was duidelijk dat de trainers wisten waarmee ze bezig waren. De oefeningen/spelvormen volgden elkaar in vlot tempo op. Spelers kregen de kans om te laten zien wat ze al konden. Soms stond er een groepje spelers rond de trainer. Dan gaf de trainer uitleg of deed hij iets voor. 'Goed gedaan, dikke duim, prachtig' allemaal uitspraken van trainers bedoeld om de spelers aan te moedigen en hen te steunen. 
De spelers genoten er zichtbaar van. Het is leuk om samen met vrienden te voetballen, niet alleen op de speelplaats in school maar ook voor echt in de club op een echt voetbalterrein. En met voetbalschoenen met toppen. En in het weekend echte wedstrijden spelen in wedstrijdkledij van de club met T-shirt, broekje en kousen. Alles erop en eraan met vaak ook een sporttas van de club. Zo hoor je erbij. En dat is nu net zo leuk. Dit 'erbij horen' is niet enkel leuk maar ook essentieel voor kinderen en jongeren. We zijn allemaal sociale wezens, toch. 

De trainer speelt een bijzonder belangrijke rol in een ploegje. Hij/zij geeft de trainingen en coacht wedstrijden. Dit lijkt allemaal heel gewoon maar dat is het niet. De trainer betekent veel meer wellicht. Hij/zij wil de spelers beter leren voetballen, hij/zij wil dat de spelers zich goed voelen in de club, hij/zij wil dat het team een vriendengroep is, hij/zij wil dat de ouders fier kunnen zijn over hun zoon/dochter, ... . Voor vele jonge spelertjes is de trainer iemand waar ze naar kunnen opkijken. Naast de ouders en ook de juf/meester in de school is de trainer één van de belangrijkste volwassenen waar kinderen mee te maken hebben.  

Uit gesprekken met collega's kom ik tot het besluit dat sporten in de club en in een team behoort tot onze cultuur. Alles hangt aan elkaar en hoort erbij  voor onze kinderen en jongeren: de voetbal, de club, de trainer, de vriendjes, de wedstrijden, de trainingen, de clubkleuren, de sporttas, op weg van en naar de training, de blijheid bij winst en lichte en vaak korte treurnis bij verlies, op verplaatsing in de auto heen en terug bij uitwedstrijden, de tegenstanders die in een andere kleur spelen, die op een ander terrein spelen en andere kleedkamers hebben, de ref die op zijn/haar fluitje fluit, de fairplayscore, plezier bij het maken van een doelpunt, de ene speler is keeper en de andere is aanvaller, in de kantine na de wedstrijd, de ouders die samen met de andere ouders supporteren, de verschillende wedstrijdvormen, ...  Teveel om op te sommen. 

Langs de andere kant is er de topsport. Met veel interesse bekeek ik verschillende clipjes over Femke Bol. Interessant om te horen dat er een bijzonder grote en belangrijke interactie is tussen de diverse sprintster/sprinters in het trainingsteam. Het is heel duidelijk dat de sterktes van de verschillende atletes  elkaar aanvullen,  zeker in moeilijke momenten. Zo is bv. rusten essentieel. Het is voor sommige sprintsters eerder lastig om te rusten: en het is bv. Femke Bol die de anderen hierin helpt. 
Het kader omheen het team (techniektrainers, fysieke trainers, psychologen, voedingsdeskundigen, embedded scientists, ...) is divers en handelt volgens de meest recente wetenschappelijke inzichten. De atleten ervaren zo'n breed kader als een meerwaarde. Het team staat dagelijks voor 300% klaar en dat voelen de atleten. 

Sporters kunnen de passie en de kennis van trainers goed gebruiken. En omgekeerd kunnen de trainers met hun passie en kennis terecht bij sporters.

Het bestaansrecht van de trainers zijn de sporters die willen begeleid worden. Een sporter kan wellicht zelf veel doen maar met een trainer/coach lukt het allemaal beter. 

Jan Cuypers (03/09/2023)