In het kader van 'De Trainer op 1' gaan we met Jeugdsportnet Zuiderkempen in de periode 2023-2026, mede dankij de steun van Sport Vlaanderen en vele andere partners, op zoek naar manieren om nieuwe trainers te rekruteren, de huidige trainers langer te behouden, het aantal exit-trainers te beperken en ex-trainers de reïntegreren. We geven onszelf de ruimte om slimme experimeten op te zetten. 

 

Ondertussen zijn de 33ste Olympische Zomerspelen volop aan de gang in Parijs. Bijzondere sportgebeurtenissen komen op ons af. Het is interessant om na te gaan op welke manier we de Olympische waarden kunnen integreren in ons project 'De trainer op 1'.

Eerst kijken we even rond wat diverse instanties ons vertellen.

  • Sport Vlaanderen wil kinderen en jongeren laten sporten in een veilige omgeving. (sport.vlaanderen/veilig-sportklimaat/veilig-sportklimaat/): de aandacht gaat o.a. naar de fysieke, psychische en sociale identiteit.
  • En de Panathlonverklaring over ethiek in de jeugdsport (De Panathlonverklaring - Centrum Ethiek in de Sport (ethischsporten.be)) vertelt ons dat elke jongere het recht heeft om te sporten op zijn of haar eigen maat. Om het recht op sport op jongerenmaat te vrijwaren en kracht bij te zetten, werd de Panathlonverklaring ontworpen. Deze verklaring vertrekt van de noden van het kind en is opgebouwd uit vijf grote thema’s: 1. het uitdragen van positieve waarden; 2. het bannen van alle vormen van discriminatie; 3. het nemen van preventieve en curatieve maatregelen; 4. het verwelkomen van sponsors in overeenstemming met de hoofddoelstellingen van jeugdsport; 5. het onderschrijven van het ‘Panathlon Charter over de Rechten van het Kind in de Sport’.
  • Het Vlaamse onderwijs heeft voor lichamelijke opvoeding in het basisonderwijs 7 eindtermen voor het thema 'zelfconcept en het sociaal functioneren'.

Kortom, sport en 'normen en waarden krijgen nogal wat aandacht'.  

Wat zijn de Olympische waarden?

  • Excelleren, respect en vriendschap zijn Olympische waarden (Wat zijn de waarden van Olympisme? - Project Sports)
  • Vriendschap (Vriendschap - Wikipedia) 
    • Vriendschap is een nauwe relatie of verhouding tussen twee of meerdere mensen. Het belangrijkste waarop een goede vriendschap gebouwd is, is vertrouwen en onvoorwaardelijkheid. 
    • Vriendschappen worden met woorden of zonder gesloten. Vrienden helpen elkaar en aanvaarden meer van elkaar dan andere relaties.
  • Respect (Respect - Wikipedia)
    • Respect betekent aanzien, eerbied of waardering, die men heeft voor (of ontvangt van) iemand of iets vanwege zijn kwaliteiten, prestaties of vaardigheden. Het woord betekent oorspronkelijk omzien naar, en vandaar rekening houden met.
  • Excelleren (Gratis woordenboek | Van Dale NEDERLAND) (excelleren - WikiWoordenboek (wiktionary.org)
    • Uitblinken
    • Heel erg goed in iets zijn / heel veel beter zijn dan anderen / overal bovenuit steken

Hoe worden de olympische waarden gevierd? (Copilot met GPT-4 (bing.com)

  • Openings- en sluitingsceremonies: bv. tijdens de openingsceremonie van de Olympische Spelen van Parijs 2024 werd de nadruk gelegd op vrijheid, gelijkheid en broederschap

  • Olympische Dag: Elk jaar op 23 juni vieren mensen wereldwijd de Olympische Dag met sportieve activiteiten en evenementen die de Olympische waarden promoten2.

  • Educatieve programma’s: Tijdens de Spelen worden er vaak educatieve programma’s en workshops georganiseerd voor atleten en toeschouwers om de waarden van respect, vriendschap en excelleren te bevorderen2.

  • Sportieve prestaties: Atleten die excelleren in hun sport en respect tonen voor hun tegenstanders en teamgenoten, belichamen de Olympische waarden. Hun prestaties en gedrag worden vaak gevierd en geprezen als voorbeelden van deze waarden2.

  • Culturele evenementen: Naast sport zijn er ook culturele evenementen die de diversiteit en eenheid van de deelnemende landen vieren. Dit helpt om vriendschap en wederzijds respect te bevorderen.

Wat zijn de voordelen van Olympische waarden? (Copilot met GPT-4 (bing.com)

  1. Persoonlijke groei: Door te streven naar excellentie, ontwikkel je discipline, doorzettingsvermogen en zelfvertrouwen.
  2. Respect: Het bevorderen van respect helpt bij het opbouwen van positieve relaties en een inclusieve gemeenschap.
  3. Vriendschap: Door sport en samenwerking ontstaan er sterke banden en vriendschappen, zowel lokaal als internationaal.

Wat zijn de symbolen van Olympische waarden? (Copilot met GPT-4 (bing.com)

  • De Olympische ringen: Deze vijf gekleurde ringen (blauw, geel, zwart, groen en rood) staan voor de eenheid van de vijf continenten en de universele aard van de Olympische Spelen.

  • Het Olympische motto: “Citius, Altius, Fortius” wat “Sneller, Hoger, Sterker” betekent. Dit motto moedigt atleten aan om hun grenzen te verleggen en het beste uit zichzelf te halen

  • De Olympische vlam: Deze wordt ontstoken in Olympia, Griekenland, en reist via een fakkeltocht naar de locatie van de Spelen. De vlam symboliseert de verbinding tussen de oude en moderne Spelen

  • De Olympische vlag: Een witte vlag met de vijf ringen, die de vrede en eenheid tussen de deelnemende landen symboliseert

  • Mascottes: Elke editie van de Olympische Spelen heeft zijn eigen mascotte, die vaak culturele elementen van het gastland vertegenwoordigt

Hoe kunnen we de Olympische waarden integreren in de jeugdsport?

  1. Educatie en Bewustwording: Organiseer workshops en trainingen voor trainers, coaches en jonge atleten om hen bewust te maken van de Olympische waarden: excelleren, respect en vriendschap. Dit kan helpen om deze waarden in hun dagelijkse sportactiviteiten te integreren.

  2. Positieve Sportcultuur: Creëer een omgeving waarin respect en vriendschap centraal staan. Dit kan door het bevorderen van sportiviteit, het aanmoedigen van teamwerk en het respecteren van tegenstanders en officials.

  3. Rolmodellen: Nodig Olympische atleten uit om te spreken bij sportverenigingen. Hun verhalen en ervaringen kunnen jonge sporters inspireren en motiveren om de Olympische waarden na te leven.

  4. Inclusiviteit en Diversiteit: Zorg ervoor dat alle kinderen, ongeacht hun achtergrond of vaardigheidsniveau, de kans krijgen om deel te nemen aan sport. Dit bevordert respect en vriendschap onder jonge atleten.

  5. Levensvaardigheden: Integreer levensvaardigheden zoals teamwork, discipline en doorzettingsvermogen in trainingsprogramma’s. Dit helpt jonge sporters niet alleen in hun sport, maar ook in hun dagelijkse leven.

  6. Ouders Betrekken: Informeer en betrek ouders bij het proces. Ouders spelen een cruciale rol in het ondersteunen en aanmoedigen van hun kinderen om de Olympische waarden te omarmen.

Hoe kunnen we de Olympische waarden integreren bij jeugdtrainers in sportverenigingen?

  1. Opleiding en Training:

    • Workshops en Cursussen: Organiseer workshops en cursussen voor jeugdtrainers waarin de Olympische waarden van vriendschap, respect en excelleren centraal staan. Dit kan hen helpen deze waarden te begrijpen en toe te passen in hun coaching.
    • Bijscholing: Regelmatige bijscholing kan ervoor zorgen dat trainers up-to-date blijven met de nieuwste methoden om deze waarden te integreren in hun trainingen.

  2. Praktische Toepassing:

    • Voorbeeldgedrag: Trainers moeten zelf het goede voorbeeld geven door deze waarden in hun eigen gedrag te tonen. Dit kan een krachtige manier zijn om jongeren te inspireren.
    • Teamactiviteiten: Organiseer teamactiviteiten die gericht zijn op samenwerking en respect. Dit kan helpen om de waarden in een praktische context te plaatsen.

  3. Communicatie en Bewustwording:

    • Bespreek de Waarden: Maak de Olympische waarden een vast onderdeel van teamvergaderingen en individuele gesprekken met atleten.
    • Visuele Herinneringen: Gebruik posters, flyers en andere visuele hulpmiddelen in de sportvereniging om de waarden constant onder de aandacht te brengen.

  4. Evaluatie en Feedback:

    • Feedback Sessies: Regelmatige feedbacksessies kunnen helpen om te evalueren hoe goed de waarden worden nageleefd en waar verbetering mogelijk is.
    • Successen Vieren: Vier momenten waarop de waarden duidelijk worden nageleefd, bijvoorbeeld door een ‘Sportiviteit van de Maand’ prijs uit te reiken.

We mogen voorlopig concluderen dat het integreren van de Olympische waarden in het project 'De trainer op 1' mogelijk is en tevens een meerwaarde betekent. 
Concreet zou het mogelijk zijn om binnen het 'Clubplan Trainers' in de vier verschillende deelplannen de Olympische waarden als horizontale rode draad fungeren. Bij nader inzien is de actie 'Motiverend coachen' een degelijke concretisatie. 
Via symbolen en rituelen kunnen we verder versterken. 

Laat ons de weken genieten van het grootste sportevent ter wereld. 

Jan Cuypers (28/07/2024)