In het kader van 'De Trainer op 1' gaan we met Jeugdsportnet Zuiderkempen in de periode 2023-2026, mede dankij de steun van Sport Vlaanderen en vele andere partners, op zoek naar manieren om nieuwe trainers te rekruteren, de huidige trainers langer te behouden, het aantal exit-trainers te beperken en ex-trainers de reïntegreren. We geven onszelf de ruimte om slimme experimeten op te zetten.

 

Van 30 september tot en met 2 oktober 2024 kreeg ik de kans om naar Parijs te trekken met de Sociale Innovatiefabriek in het kader van het slotevent van Social Sportup Scaler Circle. Graag wil ik enkele gedachten delen in verband met twee belangrijke uitdagingen nl. de uitdaging van het aantrekken en behouden van trainers in de lokale sportclub en het versterken van jeugdsportclubs in het algemeen. 

Bij Paris Basket 18 worden jongeren niet alleen als spelers, maar ook als animator en organisatorisch medewerker ingezet. Dit kan een manier zijn om jonge trainers te laten doorgroeien en zich verbonden te laten voelen met de club. Daarnaast werken zij met psychologen, zowel voor de spelers als voor de trainers, wat het emotionele welzijn ondersteunt. Door dit te implementeren, kun je ervoor zorgen dat trainers zich zowel emotioneel als professioneel ondersteund voelen, wat kan bijdragen aan hun behoud.

Een andere inspirerende invalshoek komt van La Cravate Solidaire, waar jongeren imago-coaching krijgen om hun zelfbeeld te versterken. Het betrekken van vrijwilligers uit bedrijven om jonge trainers te begeleiden kan een nieuwe impuls geven aan hun motivatie en ontwikkeling, vooral tijdens moeilijke periodes zoals de drop-outfase bij tieners (pré - contra - dropout acties). Dit benadrukt het belang van begeleiding, niet alleen in de sporttechnische aspecten, maar ook in persoonlijke groei.

Uit de gesprekken met Vlaamse collega's die meereisden is het idee ontstaan om Cera buurtwinkels in sportclubs te installeren. En sociale initiatieven, zoals het oprichten van sociale restaurants binnen sportclubs, kunnen eveneens een manier zijn om trainers te betrekken bij bredere maatschappelijke projecten, waardoor hun betrokkenheid bij de club versterkt wordt.

Bij La Maison des Canaux is het idee ontstaan om een clubhuis te bouwen met tweedehandsmaterialen via sociale economie. Dit zorgt niet alleen voor duurzaamheid, maar biedt ook mogelijkheden voor samenwerking met jongeren en vrijwilligers uit de buurt. Jongeren kunnen hierdoor een belangrijke rol spelen in het beheer van de club, wat hen de kans geeft om verantwoordelijkheden op te nemen en een hechtere band met de club te ontwikkelen.

Le Recho stimuleert ontmoetingen buiten de club en nodigt experts uit bedrijven uit om hun expertise te delen. Dit soort samenwerking kan ook binnen de lokale sportclub gebeuren, door bijvoorbeeld lokale ondernemers, kunstenaars of andere experts jeugdtrainers die jongeren ondersteunen in hun ontwikkeling van soft skills en leiderschapskwaliteiten.

Viacti maakt sporten en bewegen toegankelijk voor iedereen. Dit idee maakt het mogelijk voor sportclubs om meer jongeren uit kansarme milieus te bereiken en te integreren.

Simplon.co richt zich op digitale vaardigheden om moeilijk bereikbare groepen te bereiken. De club kan zich engareren door bv. hun accommodatie ter beschikking te stellen. Samenwerken met BeCode in België is een optie.

Envie: Het idee is om sociale economie te verbinden met de lokale sportclub. Dit kan bijvoorbeeld door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt te betrekken bij de dagelijkse werking van de club. Ze kunnen helpen met het onderhoud van de faciliteiten, het verzorgen van de catering, of andere taken. Op deze manier draagt de sportclub bij aan inclusie en economische ondersteuning van kwetsbare groepen, terwijl zij waardevolle ervaring en zelfvertrouwen opbouwen.

Mom'artre: Het idee is om naschoolse opvang te organiseren binnen de sportclub, in samenwerking met diverse partners zoals kunstenaars, muzikanten, of andere lokale creatievelingen. Door kinderen na schooltijd een creatieve en sportieve omgeving te bieden, wordt de sportclub een plek waar ze hun talenten kunnen ontdekken en ontwikkelen, terwijl ouders gemoedsrust hebben over de opvang van hun kinderen.

Solinum: Het idee is om de wortels van problemen aan te pakken en op die manier een systematische transformatie binnen verenigingssport te bereiken. Dit kan bijvoorbeeld door jongeren uit kansarme wijken actief te betrekken in sportactiviteiten en hen zo een stabiele en stimulerende omgeving te bieden. Op de lange termijn kan dit hun persoonlijke en sociale ontwikkeling ondersteunen, wat een positieve impact heeft op de bredere gemeenschap.

Le Chemin des Fleurs: Het idee is om jongeren met minder kansen te betrekken bij de sportclub en hen te begeleiden in verschillende rollen, zoals trainer, scheidsrechter of het uitvoeren van klusjes. Dit vergroot hun zelfvertrouwen en biedt hen de kans om zich nuttig te maken en te groeien. Net zoals de bloemen die in Frankrijk worden gekweekt een speciale waarde hebben voor de ontvangers, kunnen de jongeren in de sportclub een waardevolle bijdrage leveren aan de werking van de club en positieve feedback ontvangen van hun omgeving nl. de waardering van kinderen voor hun trainer is vaak van onschatbare waarde.

Meet my Mama: Het idee is om de talenten van moeders met een migratieachtergrond te waarderen en in te zetten in de sportclub. Ze kunnen bijvoorbeeld maaltijden bereiden die kenmerkend zijn voor hun land van herkomst tijdens evenementen of trainingen. Op die manier creëert de sportclub een inclusieve en diverse gemeenschap, waarbij mensen van verschillende culturen samenkomen en elkaars sterke punten benutten.

Regenschool: Het idee is om jonge leiders op te leiden als changemakers binnen de sportclub. Dit kan door hen de kans te geven om trainingen of lessen te volgen bij diverse experts/mentoren. Zo krijgen ze de ruimte om hun creativiteit en leiderschapskwaliteiten te ontwikkelen, en kunnen ze hun innovatieve ideeën in de praktijk brengen, wat zowel henzelf als de club ten goede komt.

La Vie est Belt: Het idee is om tweedehands materialen binnen de sportclub te hergebruiken en ze een nieuw leven te geven. Dit kan door oude sportuitrusting, kleding of andere materialen op te knappen en opnieuw te gebruiken in de club. Dit bevordert duurzaamheid en geeft de club een uniek karakter, terwijl ook kosten worden bespaard.

 

Persoonlijke gedachten

Het probleem van het aantrekken en behouden van trainers is niet alleen een sportief vraagstuk, maar ook een sociaal probleem. Een mogelijke oplossing ligt in het verschuiven van de focus binnen sportclubs naar het sociale aspect. Door in te zetten op talentontwikkeling en persoonlijke groei van zowel spelers als trainers, kan de club een omgeving worden waar mensen zich ontwikkelen en blijven betrokken.

In samenwerking met de opleiding Sport- en Cultuurmanagement aan Thomas More kan misschien een nieuw concept worden ontwikkeld: sociaal sportmanagement. Hierin ligt de nadruk op het versterken van sociale banden binnen de club en de gemeenschap, wat kan helpen om zowel trainers als leden langdurig te binden aan de club.

In de kern gaat het erom dat de sportclub niet alleen een plek is om te sporten, maar ook een plaats waar mensen zich thuis voelen, zich kunnen ontwikkelen, en waar sport en maatschappelijke impact hand in hand gaan. Door de opgedane inspiratie uit Frankrijk en Vlaanderen te combineren kunnen sterke, inclusieve en sociaal verantwoorde sportclubs worden uitgebouwd.

Samenwerken met organisatoren van grote events die vrijwilligers, materialen, ...  nodig hebben = kansen geven aan jonge trainers om bijzondere ervaringen op te doen. 

uitnodigen in de club van topmensen bv. uit bedrijven om te leren kinderen in de club ... leren van elkaars expertise  (expertise in de club = bv. spelende kinderen of jonge leiders )

 

Bezochte initiatieven

 

Samenvatting (via chat GPT)

Hoe We Onze Trainers Kunnen Behouden en Sportclubs Socialer Kunnen Maken: Inspiraties uit Parijs

In het kader van het project 'De Trainer op 1' heeft Jeugdsportnet Zuiderkempen, samen met Sport Vlaanderen en een scala aan partners, zich tot doel gesteld om tussen 2023 en 2026 nieuwe manieren te ontdekken om trainers te werven, huidige trainers langer te behouden en ex-trainers opnieuw te integreren in sportclubs. Deze zoektocht naar oplossingen is niet alleen noodzakelijk vanwege het tekort aan trainers, maar ook omdat trainers de ruggengraat vormen van elke sportclub. Zonder hen stagneert de ontwikkeling van jeugdspelers en verliest een club haar sociale kracht. Tijdens het Social Sportup Scaler Circle slotevent, dat van 30 september tot 2 oktober 2024 plaatsvond in Parijs, werd ik geïnspireerd door enkele vernieuwende initiatieven die een enorme impact kunnen hebben op het behoud en de betrokkenheid van trainers.

Inspiratie vanuit Parijs: Een Nieuwe Kijk op Jeugdtraining

Bij Paris Basket 18 werd duidelijk dat de club jongeren niet alleen als spelers ziet, maar hen ook betrekt als animatoren en organisatorische medewerkers. Dit creëert een band tussen de jongeren en de club en biedt hen een kans om door te groeien naar een trainersrol. Het is een vorm van talentontwikkeling die zowel de speler als de club ten goede komt. Bovendien werken zij met psychologen voor zowel spelers als trainers om het emotionele welzijn te ondersteunen. Dit gaf me het inzicht dat emotionele ondersteuning net zo belangrijk is voor trainers als voor spelers. Door een veilige en ondersteunende omgeving te creëren, kunnen sportclubs bijdragen aan het behoud van hun trainers, die zich zowel persoonlijk als professioneel gesteund voelen.

Sterke Sociale Component: Het Belang van Maatschappelijke Betrokkenheid

Een andere inspiratiebron was La Cravate Solidaire, waar jongeren coaching krijgen om hun zelfbeeld te versterken. Vrijwilligers uit bedrijven begeleiden hen in dit proces. Dit concept zou perfect kunnen worden toegepast binnen sportclubs door jonge trainers te koppelen aan vrijwilligers uit de bedrijfswereld, vooral tijdens moeilijke fases zoals de drop-out bij tieners. Het benadrukt dat begeleiding en persoonlijke ontwikkeling even belangrijk zijn als de sporttechnische vaardigheden. Dit kan net het duwtje in de rug zijn dat jonge trainers nodig hebben om betrokken te blijven.

Samenwerken met de Gemeenschap: Innovatieve Initiatieven voor Sportclubs

Tijdens gesprekken met Vlaamse collega’s ontstond het idee om Cera-buurtwinkels te integreren in sportclubs, waardoor ze multifunctionele gemeenschapscentra worden. Een ander idee, afkomstig van La Maison des Canaux, is om clubhuizen te bouwen met tweedehandsmaterialen via sociale economie. Dit draagt niet alleen bij aan duurzaamheid, maar biedt jongeren en vrijwilligers uit de buurt ook de kans om een actieve rol te spelen in het beheer van de club. Zo kunnen ze verantwoordelijkheid opnemen en een hechte band met de club ontwikkelen, wat hun persoonlijke groei stimuleert.

Bij Le Recho zagen we hoe ontmoetingen buiten de sportclub worden georganiseerd en experts uit het bedrijfsleven worden uitgenodigd om hun kennis te delen. Dit model kan eenvoudig worden vertaald naar lokale sportclubs door samenwerking met lokale ondernemers of experts. Zij kunnen jeugdtrainers ondersteunen in hun ontwikkeling van soft skills en leiderschapskwaliteiten, wat hun motivatie en betrokkenheid versterkt.

Sociale Innovaties als Katalysator voor Inclusiviteit en Groei

Een ander inspirerend voorbeeld kwam van Viacti, een organisatie die sporten toegankelijk maakt voor iedereen, inclusief jongeren uit kansarme milieus. Sportclubs zouden hun deuren moeten openen voor deze jongeren en hen integreren in de sportieve gemeenschap.

Bovendien richt Simplon.co zich op het aanleren van digitale vaardigheden aan moeilijk bereikbare groepen. Samenwerking met organisaties zoals BeCode in België zou sportclubs de mogelijkheid bieden om ook buiten het veld waardevolle vaardigheden aan te leren aan jongeren en trainers.

Daarnaast liet Envie zien hoe sociale economie en sportclubs kunnen samengaan door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt te betrekken bij het dagelijkse reilen en zeilen van de club. Dit versterkt niet alleen de band tussen club en gemeenschap, maar biedt kwetsbare groepen een kans om werkervaring op te doen en hun zelfvertrouwen te vergroten.

Sportclubs als Motor van Sociale en Persoonlijke Ontwikkeling

Uiteindelijk draait alles om het versterken van de sociale banden binnen de sportclub en het creëren van een omgeving waar mensen zich thuis voelen. De opgedane inspiratie uit Frankrijk en Vlaanderen laat zien dat er volop kansen zijn om sportclubs om te vormen tot gemeenschappen waarin sport en maatschappelijke impact hand in hand gaan. Dit betekent dat sportclubs niet alleen een plek moeten zijn om te sporten, maar ook om persoonlijk te groeien.

In samenwerking met de opleiding Sport- en Cultuurmanagement aan Thomas More kunnen we werken aan een nieuw concept: sociaal sportmanagement. Dit model kan de basis vormen voor clubs die zich willen richten op inclusiviteit, sociale betrokkenheid en het langdurig behouden van trainers en leden.

Conclusie: Een Nieuwe Weg Vooruit Het aantrekken en behouden van trainers is meer dan een sportieve uitdaging. Het vereist een sociaal perspectief dat verder kijkt dan het veld. Door sportclubs om te vormen tot plekken waar talentontwikkeling en persoonlijke groei centraal staan, kunnen we een blijvende impact maken op de gemeenschap. Samen kunnen we werken aan sterke, inclusieve en sociaal verantwoorde sportclubs waar trainers zich gewaardeerd en ondersteund voelen.

 

 

 

 

 Jan Cuypers (09/10/2024)